Kult Maryjny i koronacja w Łasku
KULT MATKI BOŻEJ ŁASKIEJ
Najcenniejszym darem, jaki Prymas Jan Łaski ofiarował kościołowi łaskiemu, jest skarb otoczony szczególnym kultem od pierwszej połowy XVI w. - alabastrowa płaskorzeźba w kształcie tonda, przedstawiająca Matkę Bożą z Dzieciątkiem. Tondo to, o średnicy 40 cm, jest jednym z najpiękniejszych dzieł włoskiego renesansu w Polsce. Wykonane zostało pod koniec XV w., prawdopodobnie w pracowni włoskiego artysty Andrea delia Robbia, który specjalizował się w rzeźbieniu w lazurowej terakocie. Prymas Polski Jan Łaski przywiózł tę rzeźbę w październiku 1515r. z Rzymu, gdzie przebywał na Soborze Laterańskim V. Był to dar papieża Leona X. Potwierdza to m.in. zapis z 1531 r., zawarty na kartach księgi Bractwa Różańcowego przy kolegiacie łaskiej, który informuje: Anno Domini 1531 obrasz Panny Marij w kościele łaskim z kamienia głazowego robiony, którij był przywiósł sławny pamięci nieboszczyk Jan Łaski arcybiskup Gnieźnieńsky, fundator tego kościoła łaskiego...
Z wydarzeniem tym związana jest ta oto legenda:
Gdy Jan Łaski poprosił papieża Leona X, aby podarował mu przepiękny wizerunek Matki Bożej do budowanej kolegiaty w Łasku, Ojciec Święty zasmucił się i nie był temu chętny. Z pomocą przyszła sama Najświętsza Maryja Panna. Otóż medalion, z obu stron wypukły i jednakowo rzeźbiony, podzielił się na dwie części. Jedna mogła być podarowana, a druga, z tym samym wizerunkiem, pozostała w Rzymie.
O tym fakcie mówi pieśń ludowa:
Najświętsza Panna tam cud uczyniła, Bo medal zaraz na dwa rozdzieliła, Jedna połowa w Rzymie pozostała, Druga się w darze do Łasku dostała.
Już w 1532 r. sława wizerunku Matki Bożej Łaskiej ściągała wielkie rzesze pielgrzymów na uroczystości maryjne nie tylko z rozległej prowincji gnieźnieńskiej, lecz nawet z południowo-wschodnich kresów Rzeczypospolitej. Dowodem na to jest relacja tutejszego infułata, późniejszego arcybiskupa Władysława Łubieńskiego, który pisał, iż w 1729 r. na odpust Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny przybyło do Łasku 29 tys. wiernych (tyle udzielono Komunii Św.), samo miasto liczyło wówczas około tysiąca mieszkańców. Powodem tak licznych pielgrzymek były uzdrowienia i cuda dziejące się za przyczyną Matki Bożej Łaskiej. Jeden z opisów podaje: W roku 1650 pracowity Jakób z Woli Zaradzynskiej, parafii Pabianickiej zeznał, że przez dwa tygodnie nie widział i cierpiał wielki ból oczu. Lecz skoro byl ofiarowany do Matki Bożej Łaskiej w dniu Uroczystości Wniebowzięcia NMP, zaraz ozdrowiał i nakazajutrz powrócił o własnych siłach do domu.
Parafia widawska i częstorzewska 2 lipca 1653r. złożyły wotum Matce Bożej jako podziękowanie za uwolnienie od morowego powietrza. Wyzdrowieli także wszyscy chorzy. O tym i podobnych cudach można przeczytać w Parafialnej Księdze Łask i Drodziejstw, które od Matki Bożej Łaskiej otrzymywali przybywający tu przez wieki pielgrzymi. Świadczą o tym także liczne wota składane Matce Bożej, jako dowód wdzięczności za wysłuchane prośby i otrzymane łaski. Wśród cennych przedmiotów, jakie złożono w kościele łaskim, znalazły się szlachetne kamienie, złoto, brylanty, szmaragdy, rubiny. Ze spisu inwentarza w 1720r. dowiadujemy się, że: Tylko sam wizerunek Matki Bożej posiadał dwie sukienki wizerunek ten pokrywające, misterne z szafirów, szmaragdów i dużych pereł urjańskich oprawionych w złoto wyrobione. Pas złotem tkany weneckiej roboty, przyozdobiony diamentami. Koronę staroświeckiego wyrobu ze złotą zdobną perłami urjańskimi. Krzyż złoty z diamentami. Opis ten nasuwa przypuszczenie, że cudowny relief był już wcześniej koronowany we Włoszech. W Polsce bowiem jako pierwszy koronowany był w 1717r., obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Część drogocennych darów spieniężono na remont kościoła po pożarach, które nie oszczędziły kolegiaty.
Inne drogocenne przedmioty, podobnie jak korony, przepadły na skutek rabunków i wojen. Oprócz tych materialnych oznak kultu, jakimotaczano cudowną płaskorzeźbę, należy też wspomnieć o wielu wierszach i pieśniach skomponowanych ku czci Matki Bożej Łaskiej. Przykładem jest śpiewana od wieków Antyfona do Matki Bożej Łaskiej:
Maryjo cudowna w łaskim kościele, któraś uzdrowiła chorych bardzo wiele. Ratuj nas Matko droga, do Ciebie strapieni przychodzim ze łzami. Matko Miłosierdzia przyczyń się za nami do wszechmocnego Boga.
Cudowny wizerunek Matki Bożej Łaskiej podczas wielkich uroczystości wynoszony był poza mury świątyni. Ostatni raz płaskorzeźba wyniesiona była ze świątyni 2 lipca 1933r. z okazji Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego, w którym uczestniczył biskup sufragan Kazimierz Tomczak. Po wielu latach, ku radości mieszkańców Łasku, Matka Boża Łaska ponownie opuściła mury świątyni, aby 25 września 2005r. na oczach Kościoła łódzkiego być koronowaną papieskimi koronami przez Prymasa Polski. Korony te 18 sierpnia 2002 r. na Błoniach Krakowskich poświęcił Ojciec Święty Jan Paweł II. Była to pierwsza koronacja papieskimi koronami w naszej archidiecezji łódzkiej. Nastąpiła w 490. rocznicę sprowadzenia wizerunku Matki Bożej Łaskiej z Rzymu przez Prymasa Jana Łaskiego. Koronacja zbiegła się z 480. rocznicą konsekracji świątyni, 140. rocznicą powstania dekanatu łaskiego i 80. rocznicą przyłączenia Łasku do diecezji łódzkiej.
Oznaką ciągle żywego kultu Matki Bożej Łaskiej jest fakt, iż korony, które posłużyły do koronacji Matki Bożej Łaskiej i Dzieciątka Jezus, zostały wykonane z darów parafian oraz przybywających tu pielgrzymów.
Ponad 10 tysięcy osób uczestniczyło 25 września w uroczystościach koronacji wizerunku Matki Bożej Łaskiej. Mszy świętej na ołtarzu polowym przed łaskim sanktuarium przewodniczył abp Henryk Muszyński, a aktu koronacji dokonał i homilię wygłosił kardynał Józef Glemp. Specjalne pozdrowienia i błogosławieństwo przesłał papież Benedykt XVI.
Uroczysta msza święta rozpoczęła się procesją 29 biskupów i 2 kardynałów. Przy ołtarzu orszak zatrzymał się oczekując na wniesienie na ołtarz przez mężczyzn z asysty parafialnej feretronu z płaskorzeźbą Matki Bożej Łaskiej. Po rozpoczęciu Eucharystii przez metropolitę gnieźnieńskiego abpa Henryka Muszyńskiego słowo powitania wygłosił abp Władysław Ziółek. Metropolita łódzki powiedział, że ten uroczysty akt, pierwszy w historii archidiecezji łódzkiej jest wyrazem miłości do Matki Bożej, podziękowaniem za otrzymane za jej pośrednictwem łaski. Chwilę potem ks. Krzysztof Nykiel z papieskiej Kongregacji Nauki Wiary odczytał specjalny list od Ojca Świętego.
Papież Benedykt XVI w liście skierowanym na ręce abpa Ziółka pozdrowił i udzielił apostolskiego błogosławieństwa uczestnikom koronacji. W darze od Ojca Świętego łaskie sanktuarium otrzymało ornat papieski i paschał. Prymas Polski, kard. Józef Glemp w swojej homilii przypomniał postać prymasa Jana Łaskiego. „Był człowiekiem renesansu, znał Polskę i Europę" - mówił kardynał Glemp. Zauważył, że działalność fundatora łaskiej kolegiaty można skupić na trzech płaszczyznach życia kościelnego, uregulowania spraw majątkowych społeczeństwa i Kościoła oraz w sferze polityki. „Nasz czas jest bardziej skomplikowany niż za czasów Jagiellonów, gdy żył Jan Łaski" - mówił Prymas Polski. „Szaleje terroryzm, a my chcemy porozumienia i pokoju. Trzy kierunki działalności Prymasa Łaskiego możemy przenieść na grunt współczesny. Trzeba umocnić życie religijne przez cześć dla Eucharystii i zawierzenie Matce Bożej. Po drugie, oczekujemy na uczciwe uporządkowanie dóbr i majątków oraz ludzkiego, a nie bezdusznego podejścia do obrotu kapitałowego i pracy ludzkiej. Oby nigdy nie było wyzysku pracy ludzkiej, oby nie było oszustwa i przekłamania. Po trzecie, potrzeba w Polsce i na świecie nowego wzorca polityka" - mówił kard. Glemp. „Niebawem polska znajdzie się pod rządami nowych ludzi, którzy podejmą trud odpowiedzialności za życie obywateli i państwa. Przyjdą nowi ludzie, ale pozostaną problemy ludzkie. Czy możemy pomóc politykom, aby byli ludźmi zaufania i podjęli się tej służby?"- zastanawiał się prymas Polski. Jego zdaniem można ich wspomóc modlitwą. Po homilii i odczytaniu dekretu watykańskiej kongregacji kultu i dyscypliny zezwalającej na koronację przy współudziale arcybiskupa Henryka Muszyńskiego i arcybiskupa Władysława Ziółka, Prymas przyozdobił postaci Maryi i Dzieciątka Jezus złotymi koronami, poświęconymi przed trzema laty przez Jana Pawła II w Krakowie.
Po komunii świętej abp Ziółek dokonał zawierzenia Kościoła Łódzkiego Matce Bożej Łaskiej- Słowa podziękowania do biskupów i pielgrzymów skierował także kustosz łaskiego sanktuarium. „Zabierzcie z Łasku dobre wspomnienia. A wszędzie tam gdzie będziecie zapraszajcie do naszego sanktuarium. Zapewniamy ze każda pielgrzymka i każdy pielgrzym będą przyjęci z radością i szacunkiem" - mówił ks. Marian Ciupiński. Życzenia składał też metropolita gnieźnieński. „Abyście byli ludźmi łaski odpowiadającymi za łaskę Bożą w sercach ludzi i naszych rodzin" - mówił.
Po Eucharystii biskupi poprowadzili procesję z ukoronowanym wizerunkiem Matki Bożej Łaskiej do kaplicy wewnątrz świątyni. Tam w łączności z papieżem Benedyktem XVI odśpiewano modlitwę "Anioł Pański". Płaskorzeźba z łaskiego sanktuarium powstała pod koniec XV wieku we Włoszech. Do Polski przywiózł ją fundator kolegiaty łaskiej, prymas Jan Łaski w październiku 1515 roku. Przez wieki wizerunek Matki Bożej Łaskiej był nawiedzany przez liczne pielgrzymki- Przed 3 laty na krakowskich Błoniach Jan Paweł II poświęcił dwie złote korony. Teraz zdobią one wizerunek Matki Bożej i Dzieciątka Jezus w kaplicy łaskiego sanktuarium.
Prymas Glemp: módlmy się za polityków Do modlitwy w intencji polityków, którzy obejmą nowe rządy oraz uczciwego uporządkowania dóbr i majątków wezwał w Łasku prymas Polski, kardynał Józef Glemp. Podczas homilii wygłoszonej w trakcie Mszy świętej przed tamtejszą kolegiatą apelował o umocnienie życia religijnego w Polsce.
„Nasz czas jest bardziej skomplikowany niż za czasów Jagiellonów, gdy żył Jan Łaski" -mówił Prymas Polski. „Szaleje terroryzm, a my chcemy porozumienia i pokoju. Trzy kierunki działalności Prymasa Łaskiego możemy przenieść na grunt współczesny. Trzeba umocnić życie religijne przez cześć dla Eucharystii i zawierzenie Matce Bożej. Po drugie, oczekujemy na uczciwe uporządkowanie dóbr i majątków oraz ludzkiego, a nie bezdusznego podejścia do obrotu kapitałowego i pracy ludzkiej. Oby nigdy nie było wyzysku pracy ludzkiej, oby nie było oszustwa i przekłamania. Po trzecie, potrzeba w Polsce i na świecie nowego wzorca polityka" - mówił kard. Glemp. „Niebawem polska znajdzie się pod rządami nowych ludzi, którzy podejmą trud odpowiedzialności za życie obywateli. Przyjdą nowi ludzie, ale pozostaną problemy ludzkie. Czy możemy pomóc politykom, aby byli ludźmi zaufania i podjęli się tej służby?"- zastanawiał się prymas Polski. Jego zdaniem można ich wspomóc modlitwą.
Po homilii przy współudziale arcybiskupa Henryka Muszyńskiego i arcybiskupa Władysława Ziółka, prymas przyozdobił postaci Maryi i Dzieciątka Jezus złotymi Koronami, poświęconymi przed trzema laty przez Jana Pawła II. Uroczystość w kolegiacie łaskiej była pierwszą w historii Kościoła łódzkiego koronacją na prawie papieskim.
Łask - list papieża PAPIEŻ BENEDYKT XVI przekazał pozdrowienia i błogosławieństwo uczestnikom uroczystości koronacyjnych w Łasku. List odczytał bliski współpracownik Ojca Świętego ksiądz Krzysztof Nykiel
List Papieża odczytany został na początku mszy Świętej Ojciec Święty przekazał Łaskiemu Sanktuarium w darze świecę i ornat liturgiczny. Uroczystości w Łasku rozpoczęte Blisko 30 Biskupów koncelebruje Mszę Świętą podczas której Prymas Polski Kardynał Józef Glemp dokona aktu koronacji wizerunku Matki Bożej Łaskiej. Mszy Świętej przewodniczy Metropolita Gnieźnieński Arcybiskup Henryk Muszyński.
Płaskorzeźba Matki Bożej Łaskiej na specjalny feretronie została wyniesiona z kaplicy Matki Bożej i w procesji z księżmi Biskupami przeniesiona na ołtarz polowy przed łaską kolegiatą. Na początku mszy świętej do zebranych słowo powitania wygłosił Arcybiskup Metropolita Łódzki Władysław Ziółek.
Abp Ziółek ogłasza dekret o nowym sanktuarium Podczas porannej mszy świętej sprawowanej w kolegiacie łaskiej w przeddzień uroczystości koronacji Matki Bożej Łaskiej abp Władysław Ziółek ogłasza dekret o powołaniu nowego sanktuarium maryjnego, ustanowieniu dla niego kustosza i 10-osobowej kapituły kolegiackiej łaskiej.
Msza święta w kaplicy Matki Bożej rozpoczęła się punktualnie o godzinie 8. W środku zaproszeni kapłani, władze miejskie i kilkaset wiernych. Abp Władysław Ziółek mówi, że ustanowienie sanktuarium i kapituły to powrót do przeszłości i spojrzenie w przyszłość. Postanowiłem podnieść tę świątynię do rangi sanktuarium maryjnego - mówi metropolita łódzki. - Do opieki nad tym miejscem i szerzeniem kultu maryjnego postanowiłem powołać kustosza - ks. Mariana Ciupińskiego. Postanowiłem także wskrzesić tę instytucję, którą przed 5 wiekami powołał fundator tej świątyni i ten który przywiózł obraz Matki Bożej z Rzymu prymas Jan Łaski - kapitułę kolegiacką łaską. Na pierwszy miejscu chciałbym aby ten zespół kapłanów troszczył sie o rozwój kultu maryjnego w Łasku i w całej archidiecezji - powiedział abp Ziółek. W skład kapituły kolegiackiej łaskiej weszli księża: Marian Ciupiński, Jan Ciesielczyk, Antoni Kamiński, Józef Piaskowski, Roman Czermański, Bolesław Dziurdzia, Andrzej Susło, Kazimierz Magdziak, Andrzej Mikołajczyk, Zbigniew Kaczmarkiewicz. Wielokrotnie słowa abpa Ziółka nagradzane były oklaskami. Na co metropolita łódzki odpowiedział, że są one wyrazem trafności podjętych decyzji. W wygłoszonej homilii pasterz Kościoła Łódzkiego przypomniał działalność fundatora kolegiaty prymasa Jana Łaskiego. Bogata historia Łasku powinna nas mobilizować do podjęcia działań skierowanych w przyszłość - mówił abp Ziółek.
Nowe sanktuarium maryjne Kolegiata laska będzie nowym sanktuarium maryjnym na terenie Metropolii Łódzkiej. Dekret abpa Władysława Ziółka zostanie odczytany w przeddzień koronacji wizerunku Matki Bożej Łaskiej. Metropolita łódzki powołał także 10 nowych kanoników kapituły kolegiaty łaskiej. W przeddzień uroczystości koronacyjnych wizerunku Matki Bożej Łaskiej w jaskiej kolegiacie odprawiona zostanie msza święta, podczas której odczytany zostanie dekret metropolity łódzkiego abpa Władysława Ziółka o ustanowieniu nowego sanktuarium w Metropolii Łódzkiej i powołaniu 10 nowych kanoników do Kapituły Kolegiaty Łaskiej. Eucharystia rozpocznie się w sobotę o godz. 8.00. Dzień później w łaskiej kolegiacie kardynał Józef Glemp dokona koronacji wizerunku Matki Bożej Łaskiej. Prymas Polski wygłosi także homilię, a mszy świętej koronacyjnej o godz. 11.00 przewodniczyć będzie metropolita gnieźnieński Henryk Muszyński. Swój udział potwierdziło już 28 biskupów polskich z przewodniczącym konferencji Episkopatu Polski abpem Józefem Michalikiem. Przyjadą także kardynał Franciszek Macharski i obecny metropolita krakowski Stanisław Dziwisz.
Uroczystości w Łasku Metropolita gnieźnieński, abp Henryk Muszyński przewodniczyć będzie w niedzielę, 25 września mszy świętej koronacyjnej w Kolegiacie Łaskiej. Aktu koronacji dokona prymas Polski, kardynał Józef Glemp. Swój udział w uroczystości zapowiedzieli m.in. kard. Franciszek Macharski, abp Stanisław Dziwisz i abp Józef Michalik. Uroczystości w Łasku są pierwszą tego typu uroczystością w historii archidiecezji łódzkiej. „Kilka razy dokonałem koronacji, ale na mocy mojej decyzji. Tym razem korony zostały poświęcone przez papieża, Jana Pawła II, a dekret koronacyjny na podstawie specjalnego polecenia Ojca Świętego wydała watykańska Kongregacja Kultu i Dyscypliny Sakramentów" - mówi metropolita łódzki, abp Władysław Ziółek.
„Nikogo, kto kocha Matkę Bożą i uważa się za Jej czciciela nie może zabraknąć na tej historycznej uroczystości" - podkreśla Pasterz Kościoła łódzkiego. „Pragnę osobiście, aby Koronacja Cudownego Wizerunku Matki Bożej Łaskiej dała początek stałemu już pielgrzymowaniu Ludu Bożego archidiecezji łódzkiej do tego sanktuarium. Maryja, jak przypomniał Sobór Watykański II, jest w pielgrzymowaniu Ludu Bożego znakiem pewnej nadziei i pociechy" - dodaje.